هر پروژه عمرانی چالش های منحصر به فرد خودش را به دنبال دارد. به همین دلیل است که مدیران پروژه های عمرانی از پروژه به پروژه دیگر وظایف و مسئولیت های متفاوتی دارند که باید انجام دهند. این چالش ها هم به درک استراتژیک از کار ساخت و ساز و هم به تخصص تاکتیکی در مورد موضوعاتی که در هر مرحله از پروژه وجود دارد، نیاز دارد.

مسائلی که مدیران پروژه های عمرانی با آن روبه رو هستند از ساختار منحصربه فرد پروژه های عمرانی ناشی می شوند. همه ذینفعان یک پروژه عمرانی از جمله کارفرما، وام دهندگان، تامین کنندگان، پیمانکاران فرعی، دستگاه نظارت همه دارای دیدگاه ها و علایق مختلفی هستند که می توانند در این راه با یکدیگر اختلاف داشته باشند. همچنین چالش هایی وجود دارد که از خارج از پروژه ایجاد می شوند مانند مقررات دولتی و حتی  مشکلات آب و هوایی.

تحویل به موقع یک پروژه عمرانی به مدیریت موثر پروژه بستگی دارد. یک مدیر پروژه عمرانی باید آماده باشد تا بتواند با مشکلات مختلف- چه مورد انتظار و چه پیشبینی نشده- روبه رو شود تا مطمئن شود  که پروژه طبق اهداف از پیش تعیین شده به پایان می رسد.

1. محدودیت های بودجه ای

افزایش هزینه ها و خارج شدن از بودجه پیشبینی شده یک مشکل رایج در صنعت ساخت و ساز است. این وظیفه مدیر پروژه است که انتظار منطقی برای هزینه های اضافی ایجاد کند و برنامه ریزی لازم برای کاهش و مدیریت آنها را انجام دهد. قضاوت ضعیف، عدم نظارت صحیح یا یک اشتباه محاسباتی ساده می تواند به نابودی پروژه منجر شود.

در نهایت، بودجه پروژه با انتظارات ذینفعان و الزامات پروژه تعریف می شود. بنابراین اولین قدم در مدیریت بودجه پروژه اطمینان از شناسایی دقیق تحویل شدنی های پروژه است. برآورد واقعی هزینه ها، در برنامه ریزی برای حوادث غیرمترقبه بسیار پراهمیت است. بودجه باید مواردی را که خارج از کنترل مدیر پروژه است، مانند ملاحظات زیست محیطی، کمبود منابع و نیروی کار، دیرکرد در پرداختها یا مسائل مربوط به اسناد خزانه یا هر نوع پرداخت دیگر و ... را در نظر بگیرد.   

سرانجام، بودجه پروژه باید دائماً پایش و بازنگری شود تا از مسیر اصلی و پیشبینی شده خود خارج نشود. از آنجا که کارها و تغییرات پیشبینی نشده، محدوده پروژه را دستخوش تغییر می کنند، اگر از نزدیک مدیریت نشوند، هزینه ها به راحتی از کنترل خارج خواهند شد.

2. مدیریت زمان

بسیاری از ذینفعان محدودیت زمانی را از جمله بزرگترین مشکلات پروژه های عمرانی می شناسند که می تواند منجر به بروز مشکلاتی همچون نقص در طراحی، میزان بالای حوادث کار و از دست رفتن درآمد شود. برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم جهت رفع تداخلات و جبران موعدهای زمانی از دست رفته میتواند منجر به از دست رفتن منابع مالی پروژه ها شود که این خود می تواند مجدداً به تاخیرات و هزینه های بیشتر بیانجامد.

بعضی مواقع بسیاری از مدیران پروژه برای زمانبندی درست اقدامات مالی و اطمینان از وجود ارتباط مداوم با واحدهای مالی با مشکل روبه رو می شوند. به طور مثال، اطمینان از بموقع بودن درخواست های پرداخت مطالبات، نیاز به ارتباط تنگاتنگ بین واحدهای مالی با مدیران پروژه دارد و تاخیر می تواند منجر به از دست رفتن منابع و درآمدهای پیشبینی شده، شود. 

به همین دلایل، مدیران پروژه های عمرانی باید روی مقابله با متغیرهای مختلف که باعث تاخیر می شوند و طراحی گردش کارهایی که تضمین کننده برآورده شدن همیشگی الزامات هستند، تمرکز کنند. مدیریت زمان عبارتست از پایش و کنترل زمان شروع، مدت زمان انجام و اتمام بموقع فعالیت های اجرایی، تامین و تدارکات بموقع نیروی انسانی، تجهیزات و ماشین آلات و مصالح و پیشبینی تاخیرات احتمالی و بکارگیری اقدامات مناسب پیشگیرانه جهت جلوگیری از بروز آن تاخیرات با استفاده روش های زمانبندی و کنترل پروژه. 

3. انتظارات غیرواقع بینانه

موعدهای زمانی ناممکن و درخواست های بی دلیل از بزرگترین قاتلان روحیه و بهره وری در یک پروژه هستند. گاهی اوقات کارفرما، مشاور و دستگاه نظارت و هیئت مدیره شرکت پیمانکار پروژه، انتظاراتی غیرواقعی دارند و می خواهند ایده های خود را بلافاصله عملی کنند. این مشکل از رقابت پذیری صنعت ساخت و ساز ناشی می شود و ذینفعان را به سمت تعریف انتظارات و الزامات غیرقابل تحقق و غیرمنطقی سوق می دهد.

اینجاست که مهارت های نرم یک مدیر پروژه به کار می آید. مدیران پروژه به همان اندازه که باید بتوانند با زیردستان خود کار کنند، به همان اندازه هم باید بتوانند مافوق های خود را مدیریت کنند. مدیر پروژه باید بتواند در عین جلب نظر ذینفعان مختلف پروژه، انتظارات آنها را نیز مدیریت کند تا علاوه بر دستیابی این ذینفعان به اهداف نسبی از پیش تعیین شده خود، پروژه را نیز در چارچوب زمان، بودجه، ایمنی، کیفیت و سایر معیارهای کلیدی موفقیت به پایان برساند. 

4. مدیریت مخاطرات

صنعت ساخت و ساز در مقایسه با صنایع دیگر با مخاطرات بیشتر و پرهزینه تری مواجه است. کارگران با خطرات واقعی در محل اجرای پروژه از جمله صدمات جسمی و حتی تلفات جانی روبه رو هستند. به همین دلیل، مدیریت ریسک یکی از اولویتهای اصلی مدیران پروژه است. مدیران پروژه باید در شناسایی مخاطرات ایمنی فعالانه عمل کنند تا بتوانند یک پروژه عمرانی را بدون حوادث ناگوار به پایان برسانند.  

یکی از بهترین راه ها برای کاهش مخاطرات موجود در این زمینه، مشارکت دادن کارگران و کارکنان در روند استقرار فرآیندهای ایمنی در پروژه هاست. یک مدیر پروژه باید بتواند کارگران را تشویق کند تا خطرات احتمالی در کارگاه و همچنین هرگونه حوادث رخ داده را گزارش دهند. همچنین مدیران پروژه باید برنامه های مدیریت ایمنی مکان یا پروژه محور داشته باشند. همه پروژه های عمرانی یکسان نیستند بنابراین مهم است که برنامه های ایمنی براساس نیازهای خاص هر پروژه تنظیم شود.

5. اهدافی که مبهم و ضعیف تعریف شده اند

بسیاری از مدیران پروژه با نبود اهداف مشخص برای پروژه هایی که در دست دارند، دست و پنجه نرم می کنند. وقتی اهداف بطور واضح تعریف نشوند، مدیران و ذینفعان پروژه ممکن است درباره استراتژی های اجرا و مسیر پروژه با هم همسو نباشند و این مانند این است که بدون در نظر گرفتن مقصد به یک سفر جاده ای بروید- در نهایت وقت و سوخت خود را هدر می دهید و در پایان به ناکجا آباد خواهید رسید.  

مطمئناً همیشه هدف کلی، اتمام پروژه است. با این وجود هر پروژه اهداف دیگری نیز دارد که آنها هم باید بطور واضح، مشخص و تعریف شوند، خواه مربوط به زمانبندی یا مربوط به تحویل نهایی پروژه یا بودجه پروژه باشد. این اهداف، اساس ساختار تصمیم گیری و تفویض وظایف در کل پروژه خواهد بود.

برای جلوگیری از بروز چنین چالشی، مدیران پروژه باید با ارتباط موثر با کارفرما و مدیران ارشد شرکت خود و پرسیدن سوالات درست از آنها، ضمن مشخص کردن اهداف پروژه، نسبت به توافق همه ارکان و ذینفعان پروژه، بر روی این اهداف، اطمینان حاصل کنند.  

اینها تنها برخی از چالش هایی است که مدیران پروژه در طول یک پروژه عمرانی با آن روبه رو هستند. بسته به ماهیت موضوع، مدیران پروژه باید قبل از تاثیرگذاری بر موفقیت پروژه، راه حل های مقابله و رفع این چالش ها را یافته و از بروز آنها تا حد امکان جلوگیری کنند.